КОНФРОНСИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ ҲИФЗИ ЭКОСИСТЕМАҲОИ БАБРИ БАРФӢ “БАБРИ БАРФӢ – ИФТИХОРИ МИЛЛИИ ТОҶИКИСТОН”

  • 15.10.2024 08:50:05
  • Дида шуд

Image Description

Ҷумҳурии Тоҷикистон кишвари аз ҷиҳати гуногунии биологӣ бой аст ва қисми зиёди кишварро экосистемаҳои кӯҳӣ ташкил медиҳанд. Ин куҳҳо на танҳо макони зисти бабри барфӣ ва намудҳои шикории он, балки манбаи некуаҳволии тамоми аҳолии мамлакат ва берун аз он мебошанд. Бо назардошти суръати тези фаъолияти инсон дар тамоми экосистемаҳои кӯҳӣ ва вобастагии онҳо аз захираҳои табиӣ, масъалаи ҳифзи бабри барфӣ аҳамияти калон пайдо кардааст.

Экосистемаҳои кӯҳӣ, ки макони зисти бабри барфӣ ва объектҳои шикори он мебошанд, инчунин манбаи муҳими таъмини аҳолӣ бо захираҳои кишоварзӣ ва озуқаворӣ мебошанд. Аз ин лиҳоз, ҳифз ва истифодаи устувори ин экосистемаҳо ҳам авлавияти миллӣ ва ҳам ҷаҳонӣ дорад. Инчунин, таҳия ва азнавсозии усулҳо ва равишҳои ҳифзи экосистемаҳои осебпазири кӯҳӣ ва намудҳои индикатори онҳо, аз қабили бабри барфӣ ва туъмаҳои он, намунаи равиши ҳамгироӣ дар тарҳрезии принсипҳои чаҳорчӯбаи нави гуногунии ҷаҳонии биологӣ мебошад, ки дар Конфронси 15-уми ҷонибҳои Конвенсияи СММ оид ба гуногунии биологӣ – «Барномаи глобалии гуногунии биологии ҷаҳонии Кунмин-Монреал» қабул шудааст.

14 октябри соли 2024 Конфронси байналмилалӣ оид ба ҳифзи экосистемаҳои бабри барфӣ, дар шаҳри Душанбе баргузор гардид, ки дар он намояндагони 12 кишвари макони бабри барфӣ барои мубодилаи таҷрибаи миллӣ ва байналмилалӣ ва ташаббусҳои бомуваффақият дар соҳаи ҳифзи бабри барфӣ, барқароркунӣ ва истифодаи устувори экосистемаҳои баландкуҳ, ки макони зисти он мебошанд ки дар рафти татбиқи Барномаи Глобалӣ (GSLEP) ба даст омадаанд, баррасӣ хоҳанд кард.

Барномаи GSLEP як ташаббуси ҳамаҷониба, муштарак ва фарогир аст, ки ҳукуматҳои 12 кишвари ҷаҳони дорои бабри барфӣ, созмонҳои ғайриҳукуматӣ ва байниҳукуматӣ, ҷамоатҳои маҳаллӣ ва бахши хусусиро барои ҳифзи саршумори бабри барфӣ ва экосистемаҳои пурарзиши кӯҳҳои кӯҳӣ муттаҳид мекунад. Қарорҳои дарозмуддат 10 принсипи асосиро дар бар мегиранд, ки ҳифзи бабри барфӣ, ҳайвоноти ваҳшӣ, сайди онҳо ва экосистемаҳои онҳоро дар саросари паҳншавии ареали бабри барфӣ таъмин мекунанд. Яке аз принсипҳои асосии ҳифзи он мубодилаи таҷриба, барномаҳои муштарак ва баланд бардоштани иқтидори беҳтари ҳамоҳангсозӣ оид ба ҳифзи экосистемаҳои баландкуҳ, ҳифзи муҳити зист ва сайдҳои бабри барфӣ мебошад. Маҳз ҳамин принсип дар ин конфронс принсипи асосӣ хоҳад буд ва ҳам барои навсозии Стратегияҳои ҳифзи табиат ва ҳам рушди системавии тавонмандии ҷонибҳои манфиатдор ва шарикон замина мегузорад.

Бо вуҷуди ин, дар шароити таъхирнопазирии ҳама кишварҳо, ки ҳадафҳои миллии гуногунии биологиро азнавсозӣ мекунанд, таҷриба, дониш ва методологияи бадастовардаи нигоҳдории экосистемаҳои баландкӯҳҳо ва гуногунии намудҳои кӯҳҳо ба тарҳрезии навсозии ҳадафҳои миллӣ ва Стратегияи миллии гуногунии биологӣ ва нақшаи амали онҳо мусоидат хоҳад кард.

Конфронси байналмилалӣ имкон медиҳад, ки дар бораи дастовардҳои ҷаҳонӣ, тамоюлҳо ва барномаҳои нави марбут ба гуногунии биологӣ ва ҳифзи муҳити зист, бар асоси принсипҳои рушди устувор ва Чаҳорчӯбаи ҷаҳонии гуногунии биологии Кунмин-Монреал, ҳадафҳои миллӣ ва вазифаҳои кишварҳое, ки бабри барфӣ зиндагӣ мекунанд, бо истифода аз имкониятҳои технологӣ, методӣ ва барномавии он, якҷоя кардани тадбирҳо оид ба ҳифзи экосистемаҳои кӯҳӣ, беҳтар намудани некӯаҳволӣ ва барқарорсозии минтақаҳои кӯҳӣ муайян намоянд.